Ở tiểu thuyết Điệp viên, tác giả phản biện dư luận hơn một trăm năm qua rằng Mata Hari là một nữ điệp viên nổi bật mọi thời đại. Không đúng, cô ta chỉ là một vũ nữ hạng xoàng nhưng nhan sắc quyến rũ, một nhân tình của rất nhiều quan chức của Pháp và Đức thời bấy giờ. Không phải là một điệp viên, càng không leo cao luồn sâu, không cung cấp được tin tức gì đặc biệt. Các chính quyền đã nhầm lẫn, và việc Pháp tử hình cô ta cũng là một sự nhầm lẫn của lịch sử.
Tác giả chỉ đơn thuần là tiểu thuyết hóa phần tư liệu, chuyển hóa thành lời kể của Mata Hari và viên luật sư của cô ta. Tác giả cũng chủ ý không dùng cấu trúc hoặc cách kể chuyện lạ và không đầu tư vào ngôn ngữ, tự tin rằng chỉ tư liệu đã đủ hấp dẫn. Tuy nhiên tác phẩm không đạt kỳ vọng của tác giả, chỉ chưa đến 200 trang sách nhưng nhiều chỗ đơn điệu, nhạt, đường dây tự sự nhiều lúc bị chùng. Sau tiểu thuyết hấp dẫn Nhà giả kim, Paulo Coelho đã đi theo lối mòn có phần dễ dãi của những tiểu thuyết bình dân, trong khi người đọc lại muốn chờ đợi ở ông nhiều hơn thế.
_________
* Điệp viên, Paulo Coelho, Thiên Nga dịch, Nhã Nam và NXB Văn học.