Thomas E. Ricks, một tác giả uy tín, đã mang đến cho độc giả một góc nhìn đậm nét lịch sử và triết học qua tác phẩm “Nguyên tắc lập quốc”. Cuốn sách tập trung khảo sát sự ảnh hưởng sâu sắc của văn hoá cổ đại Hy Lạp và La Mã đối với các nhà lập quốc Mỹ, từ đó giải thích cách những tư tưởng cổ xưa này định hình không chỉ các thể chế mà còn các giá trị cốt lõi của nền dân chủ Hoa Kỳ.
Mở đầu, cuốn sách dẫn dắt người đọc vào hành trình khám phá cách các nhà sáng lập Hoa Kỳ tiếp nhận tri thức về thế giới cổ đại. Những nhân vật như George Washington, John Adams, Thomas Jefferson và James Madison đã không chỉ đọc mà còn ngẫm sâu các tác phẩm kinh điển Hy Lạp và La Mã, từ đó định hình tư tưởng chính trị của họ. Họ bị hấp dẫn bởi những ý tưởng về sự cân bằng quyền lực, tầm quan trọng của đức hạnh công cộng, và lòng căm ghét đối với bạo quyền – những yếu tố được thấm nhuần trong lịch sử và triết học cổ đại. Điều này dẫn đến sự cam kết mạnh mẽ của các nhà lập quốc đối với lý tưởng dân chủ và luật pháp.
Tuy nhiên, Ricks không quên chỉ ra những giới hạn và sự thiếu sót của mô hình cổ điển này. Một điểm đáng chú ý là sự ám ảnh của các nhà lập quốc với khái niệm đức hạnh công cộng, đôi khi đến mức lý tưởng hóa và phi thực tế. Đặc biệt, cuốn sách thẳng thắn đề cập đến sự thiếu hiệu quả trong việc giải quyết vấn đề nô lệ của các nhà lập quốc. Một số thành viên miền Nam thậm chí đã dựa trên các thực hành cổ xưa để biện minh cho chế độ nô lệ, điều này tạo ra một vết nhơ lớn trong lịch sử của nền dân chủ Mỹ.
Ngoài ra, Ricks xem xét cách các nhà lập quốc chịu ảnh hưởng từ lịch sử La Mã, đặc biệt là sự sụp đổ của nền Cộng hòa La Mã. Nỗi sợ hãi về sự chia rẽ đảng phái và các phe nhóm chính trị (faction) đã tạo nên thái độ dè dặt đối với hệ thống đảng phái ở Hoa Kỳ thời kỳ đầu. Đáng chú ý, sách nêu bật sự tương phản giữa kỳ vọng của các nhà lập quốc về lòng trung thành công cộng với thực tế lịch sử sau này: đó là sự cần thiết của các tổ chức và thể chế để duy trì các chuẩn mực tự do và kiềm chế sự trỗi dậy của chủ nghĩa độc tài, thay vì chỉ dựa vào đạo đức con người.
Đặc biệt, động lực để Thomas E. Ricks viết cuốn sách này xuất phát từ cuộc bầu cử tổng thống năm 2016. Thời điểm này đánh dấu sự phân cực chính trị sâu sắc ở Mỹ và thúc đẩy ông quay lại nghiên cứu các nguyên tắc nền tảng để hiểu rõ hơn về gốc rễ và thử thách hiện tại của nền dân chủ Mỹ. Tác giả đã đặt câu hỏi: liệu những triết lý thế kỷ 18 mà Hoa Kỳ dựa vào có còn phù hợp trong bối cảnh hiện đại không? Câu trả lời dường như là một lời nhắc nhở về tầm quan trọng của việc nghiên cứu lịch sử để nhận ra những sai lầm và khả năng cải tiến trong việc xây dựng một xã hội tốt đẹp hơn.
“First Principles” không chỉ là một tác phẩm dành cho những người yêu lịch sử hay chính trị. Đây còn là một tài liệu đặc biệt phù hợp cho những ai đang tìm kiếm sự liên hệ giữa quá khứ và hiện tại, để hiểu rằng những giá trị lâu dài của một quốc gia không tự nhiên tồn tại mà phải được kiểm chứng, điều chỉnh qua từng thời kỳ. Cuốn sách đưa ra một lời nhắc nhở sâu sắc: các nền dân chủ không thể tồn tại dựa trên ý chí cá nhân hay niềm tin mù quáng mà cần có sự định hướng cẩn trọng từ tri thức, sự hiểu biết và những nguyên tắc cốt lõi.
Cuối cùng, Thomas E. Ricks đã mang đến một cái nhìn tổng quan không chỉ về lịch sử Mỹ mà còn là tác động của những tư tưởng đã từng thịnh hành trong thế giới cổ đại. Thông qua tác phẩm này, độc giả sẽ có cơ hội lắng đọng suy nghĩ về cách những giá trị và ý tưởng cũ có thể tiếp tục soi sáng hoặc đặt câu hỏi cho nền chính trị và xã hội hiện đại ngày nay. “First Principles” không chỉ dừng lại ở việc nói về một thời kỳ lịch sử mà còn là bài học cho những thế hệ tương lai trong việc xây dựng và bảo vệ các thể chế dân chủ.
Nguồn: https://www.innovativepolicysolutions.org/articles/first-principles-by-thomas-e-ricks-a-book-review
Leave a Reply