“Không có một cuộc đời hạnh phúc mà chỉ có khoảnh khắc hạnh phúc, ký ức cùng những ám ảnh của nó sẽ là điều theo ta đi suốt cuộc đời này…”
[Ivan bunin]
—
Một tuyển tập truyện ngắn với những hoài niệm thời gian; những mảnh tình yêu đầy si mê mà mong manh, quẫy đạp giữa lý trí và khát khao; những nỗi u sầu ám ảnh không gọi được thành tên. Những con người vô định gặp nhau trong tình cờ, rồi yêu nhau trong chìm đắm, và xa nhau trong thoáng chốc; để lại những tâm hồn trống rỗng và trái tim vụn vỡ.
“Vào mười giờ sáng – một buổi sáng nắng, nóng, hạnh phúc, với tiếng chuông của các nhà thờ, với cái chợ ở bãi trống trước cửa khách sạn, với mùi cỏ khô, mùi nhựa chưng với lại cái mùi của tất cả cái gì là phức tạp, là thơm tho của một huyện lỵ Nga – người thiếu phụ ấy đã ra đi.”
Một áng văn đậm hơi thở Nga đầy chất thơ mơ màng và chất nhạc êm ái, với những ngôn từ mộc mạc nhẹ nhàng: “Giữa sự tĩnh mịch vô cùng của đồng quê…giữa ngũ cốc chất đầy ngưỡng cửa, giữa những đóng tuyết, tuổi thơ tôi, ngập tràn chất thơ buồn rầu, tiếc nuối, đã trôi qua ở đó”. “Tôi nhớ một khu vườn lớn đã khô và thưa lá, toàn bộ màu vàng óng; nhớ những lối đi giữa hai hàng cây phong, mùi thơm nhẹ nhàng của lá rụng và cả mùi táo Antonov, mùi mật ong và cả mùi của tiết thu tươi mát.” Những lời văn như dòng chảy cảm xúc êm ái ngập mùi thời gian, mùi khói gỗ, mùi làng mạc, mùi lạnh lẽo, mùi yên bình, mùi trong trẻo ký ức.
“Với vẻ đẹp tuôn trào và sự chói ngời về tâm lý… Ivan Bunin viết trong sự mãnh liệt thấu suốt” (Booklist).
Một tác phẩm được ví như: “Sự đơm hoa cuối cùng trong truyền thống vĩ đại của Turghenieve và Tolstoy”. (April Fitzlyon, London Magazine). Tuy khi đọc hết tác phẩm, tôi chưa tìm thấy sự đồng cảm giữa tựa đề và nội dung của tác phẩm, có thể cần phải đọc lại một lần nữa. Mặc dầu vậy, bìa và tựa cuốn sách, Nhã Nam đã thực sự gây được sự thu hút và yêu thích của tôi. Dù bạn không thích Văn học Nga, hay chưa thích Văn học Nga, thì tác phẩm cũng xứng đáng được đọc, để cảm nhận vẻ đẹp ngập chất thơ, chất nhạc, âm thanh, và mùi vị của ngôn từ.
—
“Nỗi u sầu bị kìm nén kín đáo, những hồi ức trở đi trở lại, những hình ảnh chẳng thể mờ phai, đặc biệt là những huy hoàng cũng như khổ sở của sự mê đắm nhục dục… Bunin là Nabokov, cộng với một tấm lòng. (New Statesman)
(Ct: Vladimir Nabokov tác giả nổi tiếng với tác phẩm Lolita, Thanh âm …)